بنام خدای بی همتا

در روانشناسی پدیده‌ای به نام Self-Fulfilling Prophecy وجود دارد، که براساس آن، برچسب زدن به دیگران موجب ایجاد تلقین و باور در آنها می‌شود تا جایی که طرف مقابل به طور ناخود آگاه در جهت برآورده کردن این خصلت تلاش می‌کند؛ به عنوان مثال هنگامی ‌که به طور کاملا تصادفی از بین دانش آموزان چند کلاس تعدادی به عنوان نخبه به معلمان آنها معرفی می‌شدند عملکرد آنها به طور چشمگیری بهتر از سایر دانش‌آموزان می‌شود.
متاسفانه برچسب زدن در همه جوامع و فرهنگ ها و در همه قشرهای جامعه از سیاسی، اجتماعی، علمی و... ریشه دوانده است. همانگونه که در سطور بالا اشاره شد برچسبهای مثبت سبب رشد، پیشرفت و ترقی افراد و گروه ها میشود اما بزنگاه این پدیده روانشناسی به هنگام استفاده از برچسب های منفی و سیاه است.
اهمیت این مبحث در همه حوزه های جایگاه خودرا داراست؛ از مسائل تربیتی کودکان گرفته تا برچسب های که افراد معمولی جامعه به همدیگر زده و میان همدیگر مرزهای ناپیدایی را ایجاد میکنند؛ تا برچسبهای منفی ای که نخبگان سیاسی برای همنوعان خود به کار میبرند.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی هم مدافعان انقلاب و هم مخالفان آن اقدام به برچسب زنی های گوناگون کرده اند؛ از برچسب های معروف می توان به ضدانقلاب، طاغوتی، مرفه بی درد، لیبرال، منافق، تندرو، فاشیست، آخوندیست، گروه فشار، انحصارطلب، خشونت طلب، دوم خردادی، اصلاح طلب و... اشاره کرد. متاسفانه این سنت ناپسند ادامه دار بود و همچنان شاهد انواع و اقسام برچسب های سیاسی و اعقتادی، البته از نوع منفی آن هستیم.
برچسب ها اگر براساس واقعیات زده شوند میتوانند معرّف افراد و گروه ها و مرام و منش آنها باشند بعنوان مثال لیبرال برچسبی است که مدافعان جدایی دین از سیاست به آن مفتخر شده اند و یا دگراندیش برچسب نویسندگانی شد بر اسلحه قلم به اعتقادات و باورهای هموطنان خود حمله ور شدند. این برچسب ها اگر چه مزایایی هم دارند اما بدلیل بی ضابطه بودن دارای خطرات اجتماعی سیاسی فراوانی نیز هستند؛ بارها مشاهده شده است که به جای شناخت دقیق یک فرد، سریعاً در مورد آنها قضاوت کرده و هرگز از موضع خود اندکی و ذره ای کوتاه نمی آییم.
فتنه گر بودن یکی از برچسب های داغ سیاسی زمان ماست، البته خوشبختانه این برچسب دارای ملاک ومعیاری مشخص است و هرکس بخواهد این برچسب را برای کسی استفاده کند حتما باید شاهدو مدرکی برمدعای خویش اقامه کند. شاهد و مدرکی که همگان آن را بپذیرند اگر چه با مغالطه وسفسطه میتوان هرچیزی را لوث کرد اما عقلای هرقوم باعینک انصاف خود آن را تشخیص می دهند.
یکی از جدیدترین برچسب های سیاسی که هنوز داغی تنور آن احساس می شود برچسب تندرو و دارای تفکر طالبان1 برای کسانی که مدعی ولایتمداری هستند (هرچند نویسنده خود درمورد این مدعیان نیز حرفهایی دارد) اما این برچسبی است که سوی کسانی مطرح میشود که خود را بابرچسب اعتدال و تدبیر بر گرده مردم سوار کرده اند.
نکته ای که نمی توان از آن براحتی گذشت این است که یکی مهمترین دلایل خالی بودن سطح مدیریت کلان جمهوری اسلامی ایران از مدیران جوان و کارآمد استفاده از همین برچسب های بی حساب و کتابی است که نخبگان سیاسی به آن مشغولند و جمهوری اسلامی ایران بعد از حدود 35 سال عمر باعزت باید با کابینه ای از وزیران پیرمرد اداره شود که بعد از چندصباح نیازمند مراقبت های ویژه پزشکی اند.
1. واعظی به نمایندگی از حسن روحانی مقابل علی باقری به نمایندگی از سعید جلیلی در مناظره شبکه سوم سیما: "سیاست خارجی آقای جلیلی ما را یاد طالبان می اندازد"